Zespół Szkół Nr 1 w Olkuszu to najstarsza Szkoła w Powiecie Olkuskim. Popularny „Mechanik” (”Staszic”) to Szkoła z bogatymi tradycjami, której wkład w historię i rozwój regionu olkuskiego jest niezwykle istotny. W roku 2024/2025 Szkoła odchodzi Jubileusz 125 -lecia swojego istnienia. To wspaniała okazja, aby cyklicznie zaprezentować kalendarium historii „Mechanika” na e-stronie Szkoły.
Oto pierwszy odcinek z cyklu Kalendarium historii ZS Nr 1 w Olkuszu.
- 31 stycznia 1900 r. - władze carskie, pod naciskiem ludzi dobrej woli, powołały do życia w Olkuszu niższą Szkołę Rzemieślniczą o nazwie Oлькушcкaя Peмecлeннaя Шкoлa (Olkuska Szkoła Rzemieślnicza) z czteroletnim kursem nauki;
- 1901 r. - oddano do użytku piętrowy budynek z czerwonej cegły, który do dnia dzisiejszego stanowi główną siedzibę Szkoły;
- 1905 r. - miał miejsce strajk młodzieży, domagającej się m. in. wprowadzenia nauczania w języku polskim;
- 1906 r. - ponownie otwarto Szkołę;
- 1914 r. - wybuch I wojny światowej - przerwano działalność Szkoły;
- 30 stycznia 1916 r., na olkuskim Rynku, została uroczyście odsłonięta „Tarcza Legionów”, która została wykonana przez ówczesnego nauczyciela rysunku w Szkole Rzemieślniczej - artystę Władysława Turbasa;
- 06 sierpnia 1916 r. – Tarcza Legionów została zawieszona;
- 16 września 1916 r. - Szkoła wznowiła działalność, Dyrektora Szkoły został po raz pierwszy Polak - inż. Stanisław Bac; o godz. 9.00 – miało miejsce uroczyste rozpoczęcie roku szkolnego po raz pierwszy w już polskiej Szkole;
- 20 listopada 1916 r. - Szkołę odwiedził przebywający wówczas w Olkuszu Wódz Legionów Józef Piłsudski wraz z kapelanem tychże, biskupem Władysławem Bandurskim. Obydwaj dostojnicy wpisali się do Księgi Protokołów Rady Pedagogicznej;
- 7 czerwca 1917 r. - Szkołę odwiedził Antoni Minkiewicz – późniejszy Minister Aprowizacji w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego (1918-1919);
- 1917 r. - z inicjatywy pierwszego Dyrektora Szkoły – Stanisława Baca, uczniowie ówczesnej Szkoły Rzemieślniczej, usypali zrównany przez rosyjskiego zaborcę Kopiec Kościuszki dla uczczenia 100. Rocznicy śmierci Naczelnika Insurekcji; podczas odsłonięcia Kopca, dokonanego przez Dyrektora Baca, uczniowie klas pierwszych złożyli uroczyste ślubowanie;
- 16 czerwca 1918 r - podczas uroczystości zakończenia roku szkolnego 1917/1918 miało miejsce oficjalne przekazanie Szkole i poświęcenie sztandaru, który został zaprojektowany w 1916 r. przez nauczyciela rysunku odręcznego i kierownika pracowni stolarskiej, Władysława Turbasa;
- 2 listopada 1918 r. - młodzież Szkoły brała udział w kulminacyjnym wydarzeniu związanym z przekazaniem w Olkuszu władzy Polakom;
- 20 marca 1921 r. – odbył się plebiscyt na Górnym Śląsku, w którego przygotowanie byli zaangażowani uczniowie Szkoły;
- 1919–1921 – udział uczniów Szkoły w Powstaniach Śląskich;
- 19 stycznia 1922 r. - upaństwowienie Szkoły Rzemieślniczej i nadanie jej nazwy Państwowa Szkoła Rzemieślniczo-Przemysłowa;